آنچه که در حنابندان باید انجام بدید

بسیاری از زوج‌های جوان و به خصوص عروس و دامادهایی که در سال‌های اخیر به برگزاری مراسم عروسی و جشن عقد خود مشغول‌اند به علت سنین پایین و کم مراحل بیشتر مراسم‌ و رسم و رسومات ایرانی را نظیر حنابندان، نمی‌دانند و از جهتی هم حق دارند.

رسم و رسومات هر کشوری بسیار زیاد است و تقریبا می‌توان گفت بی‌شمار اما رسومات ایرانی به دلیل تاریخ غنی و طولانی آن این رسومات را بیشتر و دوچندان کرده‌ است، و همچنین کار زوج‌های جوان و عروس و دامادها در تشخیص همه آن ها و انجامشان تا حدودی سخت شده است.

همچنین با گذشت سال‌ها و گسترش تکنولوژی در تمامی نقاط کشور بر خلاف دهه‌های گذشته توجه به رسم و رسومات تا حد بسیاری کمتر شده است و جوانان و به ویژه عروس و دامادها زندگی مدرن و به دور از سنت‌ها را ترجیح می‌دهند.

البته بعضی از رسم و رسومات ایرانی چون مراسم حنابندان به گونه‌ای زیباست که تقریبا می‌توان گفت حتی در زندگی مدرن نیز جلای  خود را حفظ کرده و همچنین باعث به یادمادنی‌تر شدن جشن عروسی و مراسم عقد می‌شود که باید عروس و دامادها و در کل زوج‌های جوان به این نکته مهم توجه داشته باشند.

در ادامه این مقاله قصد داریم تا یکی از مراسم و رسومات سنتی جشن عروسی‌های ایرانی را به طور کامل شرح دهیم تا عروس و دامادها و در کل تمامی زوج‌های جوان، با این رسم زیبا بیشتر آشنا شده و تا حد امکان از آن در برگزاری مراسم عقد و جشن عروسی خود استفاده کنند.

مقدمه‌ای بر حنابندان و برگزاری آن در عروسی‌ها

حنابندان از جمله مراسم‌هایی است که می‌توان گفت هر چقدر هم که زمان بیشتری از صنعتی شدن و مدرن شدن زندگی عروس و دامادهای امروزی بگذرد باز هم زیبایی و تاثیر خود را داراست و می‌توانید با برگزاری این جشن زیبا هیجان خاصی را به جشن عروسی خود هدیه کنید.

حنابندان همانطور که از نامش پیداست مراسمی است که در طی آن عروس و داماد و همچنین میهمانان حاضر در جشن، دستان و پاهای خود را با حنا تزیین می‌کنند و البته باید در نظر داشت که این رسم در شهرهای مختلف و قوم‌های مختلف ایران کمی متفاوت است و برگزاری آن در بین اهالی شهرهای گوناگون ممکن است که تفاوت‌هایی داشته باشد.

تاریخچه برگزاری حنابندان برای جشن عروسی

همانطور که بدیهی است با گذشت زمان بسیاری رسم و رسومات در همه جای جهان یا به فراموشی گذاشته می‌شوند و یا کمتر توسط مردمی که غرق در زندگی مدرن شده‌اند مورد استفاده قرار می‌گیرد. در کشور ایران نیز بسیاری از رسم و رسومات دستخوش تحولاتی شده‌اند.

این تحولات اگر بسیار شدید باشند در آخر منجر به فراموشی نسخه اصیل و اصلی آن رسم می‌شوند و تنها در صورتی باعث بقای آن رسم و سنت می‌شوند که در حقیقت جلوه‌ای نه چندان مدرن به آن بدهند و به این گونه ممکن است که سنت و رسم مذکور دوام بیشتری پیدا کند.

یکی از رسم و رسوماتی که همچنان در بین خانواده‌های ایرانی از اهمیت بالایی برخوردار است و می‌توان گفت هنوز خیلی دچار تحولات بسیار نشده است رسم برگزاری جشن حنابندان برای عروس و داماد است. در واقع نمی‌توان گفت که خاستگاه این جشن دقیقا از کجا بوده است اما طبق تحقیقات تاریخی که به عمل آمده است حنابندان یکی از قدیمی‌ترین جشن‌های ایرانی است که حتی در زمان ایرانیان باستان نیز پابرجا بوده است و همه به آن پایبند بوده‌اند.

بسیاری از عروس و دامادها و زوج‌های جوان به علت گذشت بیشتر زمان می‌توان گفت تا حدود زیادی نسبت به برگزاری مراسم‌ها و آداب و رسوم ایرانی و سنتی ایرانی آشناییت ندارند و می‌توان یکی از دلایل اصلی این موضوع را علاقه‌مند شدن هر چه بیشتری عروس و دامادها و زوج‌های جوان به فرهنگ غربی است.

آداب و رسوم حنابندان نیز از جمله آداب و رسوم‌هایی است که خوشبختانه تا به الان همچنان در میان خانواده‌های ایرانی پابرجا مانده است و یکی از دلایل همین امر را می‌توان محبوبیت زیاد در نزد حتی جوانانی با سنین کمتر دانست. البته باید توجه داشت که حتی رسم بسیار زیبا و خاطره‌انگیز حنابندان نیز تا حد زیادی در حال فراموشی است و با گذشت سال‌ها روز به روز اهمیت برگزاری چنین جشن‌ها و آداب و رسوم‌هایی در نزد عروس و دامادها و زوج‌های ایرانی کمرنگ‌تر می‌شود.

حنابندان در ایران می‌توان گفت تا حد زیادی بیشتر در بین خانواده‌های سنتی و شهرهای کوچک‌تر برگزار می‌شود و عروس و دامادهایی که در شهرهای بزرگ‌تر جشن خود را برگزار می‌کنند کمتر به این‌گونه جشن‌های به یادماندنی اصیل ایرانی توجه می‌کنند. البته این نکته نیز حائز اهمیت است که عروس و دامادها و زوج‌های جوانی که به خصوص در سال‌های اخیر ازدواج می‌کنند بیشتر از آداب و رسوم فرهنگ غربی تبعیت می‌کنند و بیشتر به آن علاقمند شده‌اند.

دلایل این موضوع از حوصله این مقاله خارج است اما باید در نظر داشت که رسم شیرین و زیبای حنابندان را می‌توان جزء آداب و رسومی دانست که همانطور که گفته شد صدها سال قدمت دیرینه دارد و عروس و دامادها و زوج‌های جوان می‌توانند با برگزاری این جشن خاطره‌انگیز در خلال برگزاری مراسم عقد و جشن عروسی خاطراتی زیبا و به یادماندنی را برای خود رقم بزنند.

همانطور که از نام این جشن برمی‌آید و در مقدمه مقاله به آن اشاره شد، درجشن حنابندان عروس و داماد و همچنین میهمانان حاضر در جشن باید با مقداری حنا دست و پاهای خود را تزیین کنند. درواقع این به ان علت است که در باور مردم ایران باستان حنا اثری از بهشتی است و به وسیله این کار عروس و داماد و زوجین می‌توانند زندگی شیرین و بهشتی را با هم آغاز کنند.

البته همانطور که در ابتدای مقاله به آن اشاره شد این رسم یعنی حنابندان در فرهنگ‌های مختلف ممکن است تفاوت‌هایی را شامل شود که باید در نظر داشت با توجه به این نکته حنابندان در شهرهای مختلف ایران به گونه‌های کمی متفاوت برگزار می‌شود که در ادامه به آن ها خواهیم پرداخت.

­ در گذشته شیوه برگزاری جشن حنابندان توسط مردم در مقایسه با سال‌های اخیر کمی تفاوت داشت و می‌توان گفت با گذشت زمان حتی این رسم و رسوم پررنق و مورد علاقه خانواده ها هم دچار تغییراتی شده است که به تنهایی می‌تواند حائز اهمیت باشد.

یکی از همین تفاوت‌ها که به سختی می‌توان اسم تفاوت را روی آن گذاشت و بیشتر شبیه فراموش شدن این رسم زیبا و خاطره‌انگیز از بین خانواده‌های ایرانی است، کمتر مورد استفاده قرار گرفتن حنابندان پیش از شب برگزاری جشن عروسی است.

در واقع مشکلات اقتصادی و اجتماعی چنان گریبان‌گیر مردم شده است که باید گفت تا حدودی بر خلا میل باطنی رسم و رسوماتی این چنینی نظیر جشن حنابندان که ممکن است کمی برای خانواده‌ها خرج بیافریند کنار گذاشته می‌شود و کمتر به آن توجه می‌کنند.

همانطور که گفته شد یکی از دلایل مهم نادیده گرفتن چنین رسم و رسوماتی مثل حنابندان می‌تواند فشارها و مشکلات اقتصادی باشد؛ اما باید گفت یکی دیگر از دلایلی که جشن‌هایی مانند حنابندان کم کم از ذهن خانواده‌ها فراموش می‌شود و جای خود را به جشن‌های مدرن‌تر می‌دهد، کم توجهی مردم به زیبایی چنین مراسماتی است و همچنین زحمت‌های برگزاری آن ها.

در حقیقت برگزاری چنین جشن‌های نظیر حنابندان کمی خرج و زحمت را به دوش خانواده‌های عروس و داماد محول می‌کند اما باید در نظر داشت که یچ کدام از جشن‌های مدرن نیز نمی‌توانند زیبایی‌ها و حس‌هایی که این رسومات به جشن عروسی می‌دهند را داشته باشند.

جشن حنابندان چگونه برگزار می‌شود؟

یکی از موضوعاتی که شاید خیلی از زوج‌های جوان و همچنین در کل همه‌ی عروس و دامادهای جوان از ان بی‌خبر باشند و یا اصلا اطلاعات بسیار اندکی نسبت به آن داشته باشند، چگونگی برگزاری جشن و مراسم حنابندان برای جشن عروسی است.

حنابندان طبق رسومات خیلی قدیمی و نحوی که در گذشته برگزار می‌شده است، یک سل قبل از مراسم عقد و جشن عروسی انجام می‌شده است. در واقع این مراسم در خانه‌ی خانوادگی عروس برگزار می‌شود و به معنای آخرین شب حضور عروس در خانه پدری اوست.

به همین دلیل خانواده داماد و میهمانان هدایای خود را برای این جشن از قبل آماده می‌کردند و همراه داماد به خانه عروس که میهمانان خانوادگی آن ها هم در آن جا حضور دارند، می‌بردند و تا پاسی از شب به جشن و پایکوبی می‌پرداختند.

اما با گذشت زمان همانطور که در بخش قبلی مقاله به آن پرداخت شد، این جشن و مراسم یعنی حنابندان کمتر مورد توجه خانواده‌ها قرار گرفت و همچنین به دلیل خستگی عروس و داماد بیشتر دو سه شب قبل از مراسم و جشن عروسی به آن پرداخته می‌شود و آن را برگزار می‌کنند.

اما همچنان در بعضی از شهرهای ایران این سنت تقریبا به مانند گذشته درست در شب قبل از عروسی برگزار می‌شود و می‌توان گفت در این شهرها سعی بر این است که رسم و رسومات همچنان به دوام گذشته خود باقی باشند و به خوبی برگزار شوند.

سخن پایانی

در بسیاری از خانواده‌های ایران همچنان به رسم و رسومات قدیمی و سنتی ایرانی تا حدودی توجه می‌شود و می‌توان گفت تقریبا قابل مشاهده نیز هستند اما در مقابل همانطور که گفته شد به دلیل گسترش تکنولوژی و مدرنیته شدن اغلب زندگی‌ها در تمامی جوامع بسیاری از رسومات قدیمی همانند جشن حنابندان رو به فراموشی گذاشته و مردم توجه کمتری را به آن ها روا داشته‌اند.

یکی از دلایلی که مردم کمتر از پیش و در گذشته به این نوع رسم و رسومات پایبندی خود را اعلام می‌دارند، در واقع زحمت کمی است که در اجرا و برگزاری آن ها می‌بینند. مردم و جوامع امروزی روزبه روز بیشتر از  قبل به دنبال راحتی در زندگی و آسایش هستند و لطف همین موضوع این نوع رسم و رسومات که ممکن است کمی زحمت برای آن ها بیافریند را تقریبا سعی می‌کنند نادیده بگیرند.

همچنین مقاله ایده هایی برای تزیین خرید بله برون  می‌تواند کمک خوبی برای انواع خرید مورد نیاز برای این نوع مراسم‌ها باشد.

نادیده گرفتن این موضوعات سرانجام به فراموشی کامل این رسومات و سنت‌ها از قیبل همین مراسم حنابندان ختم می‌شود و باعث می‌شود که دیگر جوامع فردای جهان با هیچ‌کدام از این سنت‌ها حتی آشنایی اندک و حداقلی نیز نداشته باشند.

به همین جهت بهتر است عروس و دامادها و در کل زوج‌های جوان سعی بر این داشته باشند تا هر چقدر می‌توانند قبل از برگزاری جشن عروسی و مراسم عقد خود در رابطه با این نوع رسم و رسومات مطالعه کرده و درباره آن ها تا حدودی تحقیق کنند.

درهمین رابطه ببینید : چیدمان سفره عقد

رسوماتی مثل حنابندان صورت بگیرد و همین که باعث یادآوری این سنت‌های زیبا و خاطره‌انگیزتر شدن مراسم‌های عروسی و در کل تمامی جشن‌ها خواهد شد که خود قابل توجه است و این نکته از اهمیت بالایی برخوردار است.